پولی‌شدن زوج یا فرد به بهانه کاهش آلودگی هوا

به گزارش راهبرد معاصر ، وضعیت آلودگی هوای شهر تهران، از ۴ دهه پیش مدیریت شهری را بر آن داشت تا با وضع طرحی به نام «طرح ترافیک»، تردد خودرو‌ها در محدوده مرکزی شهر را کاهش دهند.

با گذشت دو دهه از اجرای این طرح، طرح دیگری به نام «زوج یا فرد» به آن افزوده شد که به نوعی حلقه دوم طرح ترافیک محسوب می‌شد، اما به اندازه آن هم سختگیرانه نبود.

حالا به تازگی معاونت ترافیک شهرداری تهران با تکیه بر اینکه تعداد خودرو‌های شهر تهران نسبت به دهه‌های گذشته ۲ برابر شده، ادامه اجرای طرح «زوج یا فرد» را فاقد کارایی لازم می‌داند و معتقد است که این طرح، چون مانند گذشته اثری در کاهش آلودگی هوای تهران ندارد، باید حذف و طرحی بهتر جایگزین آن شود.

ناگفته نماند اگرچه تعداد خودرو‌های سواری در این چند دهه بیشتر شده، اما به همان نسبت تغییر سیستم خودرو‌ها از کاربراتوری به انژکتوری هم سبب شده که دیگر خودرو‌های سواری مانند گذشته آلاینده نباشند.

از سویی دیگر طرح ترافیک و حلقه دوم ترافیکی شامل خودرو‌هایی مانند اتوبوس‌های درون شهری که آلایندگی بالایی دارند نمی‌شود و به عبارتی این همه طرح و برنامه و دوربین و نرم افزار و سامانه و عکس و کپی و پیامک و انتظار برای اتمام ساعت طرح ترافیک فقط برای خودرو‌های سواری است، که عضو شورای شهر تهران سهم آن‌ها در همه آلودگی هوای تهران را ۳ درصد اعلام کرده است.

حجت نظری عضو شورای شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: تا جایی که من اطلاع دارم میزان آلایندگی ناشی از خودروهای سواری در شهر تهران حدود ۳ درصد از کل آلودگی هوای تهران است.

عضو شورای شهر تهران تصریح کرد: خودرو‌های سنگین اعم از اتوبوس، کامیون و کامیونت ۳۵ درصد از آلودگی هوای تهران را شکل می‌دهند و سهم موتور سیکلت‌های غیر برقی و غیر انژکتوری هم بالغ بر ۱۰ درصد است.

وی با تکیه بر این آمار تاکید کرد: این ارقام نشان می‌دهد که طرح ترافیک که عملا فقط خودرو‌های سواری را شامل می‌شود و در مورد کامیون‌ها و موتور سیکلت‌ها اجرا نمی‌شود، حتی گر تمام خودرو‌های سواری هم از شهر خارج شوند فقط سه درصد از آلودگی هوای تهران را کاهش دهد و لذا به نظر نمی‌رسد که کاهش آلودگی هوای تهران صرفا به دلیل اجرای طرح ترافیک بوده باشد و عوامل دیگری همچون بارندگی و وزش باد‌های فصلی در دو سال اخیر در بهبود هوای پایتخت موثر بوده است.

اما محسن پورسیدآقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با تقسیم بندی نوع آلایندگی خودرو‌ها به دو دسته «اندازه گیری در سطح انتشار» و «اندازه گیری در اتمسفر» گفت: خودرو‌های سواری ۲ درصد، اثر انتشار دارند. ولی به دلیل اینکه سایر گاز‌های تولید شده بعدا تبدیل به ذرات معلق می‌شوند، و آن‌ها اثری ثانویه دارند عملا سهم خودرو‌های سواری در آلودگی هوای تهران ۱۲ درصد در اندازه گیری اتمسفر است.

معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران تصریح کرد: در مجموع سهم همه خودرو‌هایی که در تهران تردد می‌کنند در آلودگی آن ۸۰ درصد است و ۲۰ درصد دیگر به خاطر آلودگی ایجاد شده توسط صنایع است.

حال که معاون ترافیک شهردار معتقد است ۱۲ درصد از آلودگی هوای تهران حاصل دود خودرو‌های سواری و ۶۸ درصد هم مربوط به سایر خودروهاست باید به این پاسخ رسید که قوانین مربوط به طرح ترافیک تا چه میزان شامل خودرو‌های غیر سواری مانند اتوبوس و کامیون می‌شود.

نکته جالب این است که در تمام روز‌هایی که هوای تهران آلوده بود تنها راهکاری که به ذهن مسئولان می‌رسید، اجرای طرح زوج و فرد سراسری برای خودرو‌های سواری بود، خودرو‌هایی که سهمشان تنها ۳ درصد از میزان آلایندگی است.

حال نیز به بهانه کنترل آلودگی هوا، تردد خودرو‌های سواری در محدوده زوج یا فرد سابق، پولی شده تا شهرداری بتواند به این بهانه درآمد خود را افزایش دهد. جالب‌تر اینکه نام محدوده زوج یا فرد به محدوده «کاهش آلودگی هوا» تغییر کرده است.

طرح ترافیک و حلقه دوم ترافیک از ساعت ۶:۳۰ صبح تا ۱۹ اجرا می‌شود و برابر قانون هم کامیون‌ها در روز حق تردد در شهر را ندارند، چه برسد به محدوده طرح ترافیک!

تا اینجای کار مشخص شد که طرح ترافیک اثری در کاهش آلودگی که به خاطر تردد کامیون‌ها در شهر ایجاد می‌شود و بخشی از آن ۶۸ درصد غیر سواری محسوب می‌شود، ندارد.

اما بخش دیگر آلودگی ۶۸ درصدی که مربوط به خودرو‌های غیر سواری است، مربوط به اتوبوس‌ها است. اتوبوس‌های درون شهری هم به موجب اینکه وسیله نقلیه عمومی هستند، معاف از پرداخت عوارض طرح ترافیک هستند و بود و نبود طرح ترافیک اثری در میزان تردد آن‌ها ندارد، همچنان که بود و نبود طرح ترافیک اثری در تردد شبانه کامیون‌ها ندارد.

منبع : باشگاه خبرنگاران جوان